پرسش وپاسخ

پرسش:امیرالمومنین درخطبه 80نهج البلاغه فرمودند(ان النساءنواقص العقول)آیاایشان واقعا زنان راناقص العقل میدانند؟اگراینگونه است آیاحضرت زهراوحضرت زینب وحضرت معصومه سلام الله علیهم اجمعین وسائربانوان فرهیخه هم مشمول این حکمند؟

پاسخ:

1-اگرمقصودامیرالمومنین همین باشد قطعاشامل آن بزرگواران نمی شودچون همه می دانیم یکی ازالقاب مشهورحضرت زینب سلام الله علیها عقیله بنی هاشم بود(وعقیل صفت مشبهه است به معنی کسی که صفت عقل دراوثابت وهمیشگی است وقطعامقام وعقل حضرت زهراازایشان بالاتراست

2-بایدببینیم این خطبه درچه شرائطی ایرادشده تابهتربتوانیم مفهومش رادرک کنیم:آنچه مشهوراست این است که این خطبه بعدازجنگ جمل یادرحین جنگ جمل ایرادشده آنجا که امیرالمومنین عایشه راسواربرشتردرپیشاپیش دشمنان مشاهده کرد پس طبق این نقل امیرالمومنین(استعمال عام کرده واراده خاص) ماننداینکه درجایی شما رابرای خوردن غذای کباب (که طعم یابوی بدی دارد)دعوت کنند شمانیزبابوئیدن یاچشیدن کباب علی رغم اینکه بسیاربه آن علاقه مندهستیدبگوید کباب بدمزه یابدبواست ومن نمی خورم آیاکسی حق داردبگویدشمابه کلی باکباب مخالف هستیدیاعلاقه ای ندارید؟همه می دانندشما کباب حاضرراقصدکرده ایدآن هم به جهت ایرادی که دارد امیرالمومنین نیزدرآن شرائط سخنی رابرای زنی باشرائط خاص خودش بیان نموده ومسلماتمام زنان راقصد نکرده اند

3-همه می دانیم اگرمردان به اندازه زنان دارای احساسات باشندجامعه دچارمشکل میشودودلیل آن این است که رهبر- قاضی-فرماندهان نظامی درجامعه ازقشرمردان است که هدایت قضاوت وجنگ بااحساسات سازگاری ندارد آیا اگرکسی بگویدمردان ناقص الاحساس هستند حرف بدی زده است؟مسلماًخیرچون اساساًاحساسات زیادباشرائط  آنهاسازگاری ندارد.درنقطه مقابل نقش زنان درجامه به گونه ایست که بااحساسات زیادسازگاری دارد(اگرکودکی آواره رادرجایی ببینید عقل شمامی گوید اگراورابه خانه ببرم بایدتمام مخارج اورابدهم عمرم راصرف بزرگ کردن وتربیت اوبکنم ممکن است باهمین فکرکه ظاهرامطابق عقل است کودکی آواره رارهاکرده بروید دراین صحنه احساسات بایدنقش خودش راانجام دهد اینکه این کودک شب کجابخوابد چه بخوردچه بپوشدو.....اینجازنان هستندکه بااحساسات زیاد به دورازفکرهای عاقلانه تصمیم صحیح رامی گیرد پس نقص عقل نه تنهامضرنیست بلکه راه گشانیزمی باشد)

نتیجه:درفرض نپذیرفتن جواب دوم می گوئیم زنان ناقص العقل ومردان ناقص الاحساسند وهیچ کدام ازاینها برایشان عیب نیست بلکه حسن است