پرسش وپاسخ

پرسش:خداونددرقرآن می فرماید (یهدی من یشاءویضل من یشاء) هرکس راکه بخواهدهدایت وهرکس راکه بخواهدگمراه می کند.اگراینگونه باشدهدایت ارزشی نداردوگمراهی سرزنشی ندارد.تفسیرآیه چیست؟

پاسخ:یشاء ویضل دوفعلی هستندکه می تواندفاعلش خدا یاانسان باشد که ترجمه آیه درصورت اول اینگونه می شود(هرکس راخدابخواهدهدایت وهرکس راخدابخواهد گمراه میکند)ودرصورت دوم اینگونه می شود(هرکس خودش بخواهد خدااوراهدایت وهرکس خودش بخواهدخدااوراگمراه می کند) طبق ترجمه اول هدایت ارزش نداردوضلالت سرزنش نداردچون هردورراخدابه بنده داده ولی طبق ترجمه دوم چون بنده هدایت وگمراهی راانتخاب کرده هدایتش باارزش وگمراهیش قابل سرزنش است وچون مشخص نیست فاعل یهدی ویضل کدام(خدا یاانسان)است اصلااین شبهه واردنیست چون احتمال داردفاعل انسان باشد 

2-خداوندحکیم است وهیچ کاری رابی حکمت انجام نمی دهد اگرکسی راهدایت کندطبق حکمت واگرکسی راگمراه کندنیزطبق حکمت است(تصورکنیدپدری بگویدهرفرزندم راکه بخواهم دوست دارم وهرکدام رابخواهم دوست ندارم همه میداند باوجوداین حرف پدر.مطمئنا پدرفرزندی رادوست داردکه خوب است وازفرزندی بیزاراست که بداست)

نتیجه:خداوندکسی راکه زمینه هدایت رادرخودش ایجادکرده هدایت می کند وکسی راکه زمینه گمراهی رادرخودش ایجادکرده گمراه میکند(مانندکسی که دراتوبانی که خلاف مسیرش بوده واردشودمسلمادراثراشتباه اولیه خودش اتوبان اوراازمسیرواقعیش دورترمی کند درنقطه مقابل کسی که بادقت وبه صورت صحیح وارداتوبان شوداتوبان اورابه سرمنزلش می رساند)پس هدایت به خاطرانتخاب صحیح انسان وگمراهی به خاطرانتخاب ناصحیح انسان است .آیات مختلف قرآن نیزهمین مطلب راتایید میکنند به عنوان نمونه خداونددرآیه258بقرهفرموده والله لایهدی القوم الظالمین ودرآیه264فرموده والله لایهدی القوم الکافرین که این آیات حکایت ازاین داردکه هدایت وضلالت براساس حکمت است وکسی که خوددراتوبان گمراهی افتاده خداوندهدایتش نمیکند